သင့္က်န္းမာေရးအတြက္ လံုးဝပစ္မထားသင့္တဲ့ ေရာဂါလကၡဏာ(၆)ခ်က္

သင့္က်န္းမာေရးအတြက္ လံုးဝပစ္မထားသင့္တဲ့ ေရာဂါလကၡဏာ(၆)ခ်က္

    

တစ္ခါတစ္ရံျဖစ္တတ္တဲ့ ကုိက္ခဲနာက်င္မႈေတြဟာ ခဏအၾကာမွာေပ်ာက္ကင္းသြားတတ္ေပမဲ့ တစ္ခ်ဳိ႕ေသာလကၡဏာေတြက သင္ေစာျပီးသိထားေလ သင့္ေရာဂါကုိ လြယ္ကူစြာ ကုသႏုိင္ေလပါပဲ။အထူးသျဖင့္ အေနာက္ႏုိင္ငံအမ်ားစုမွာေတာ့ က်န္းမာေရးအာမခံဆုိတာမ်ဳိးက အသီးအသီး ရွိေနတဲ့ အတြက္ ဆရာ၀န္ေဆးခန္းဆီသြားဖုိ႕ ဘာမွေနာက္ဆံတင္းစရာမလုိေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ ေဆးခန္းတစ္ခါသြားဖုိ႕ဟာေတာ္ေတာ္ၾကီးစဥ္းစားရတဲ့ ကိစၥတစ္ခုျဖစ္ေနျပီးခ်က္ခ်င္းမျပသတဲ့အတြက္ ေရာဂါကုိ ေမြးထားသလုိ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။အိပ္ယာထဲဘုံးဘုံးလဲေတာ့မွေဆးခန္းကုိသြားျခင္းဟာ က်န္းမာေရးကုိ ပုိျပီးထိခုိက္ေစျပီး ကုသလုိ႕ မရတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးအထိဆုိက္ေရာက္သြားႏုိင္တဲ့အတြက္ ဒီေရာဂါလကၡဏာေတြ ေပၚေပါက္လာတာနဲ႕ ဆရာ၀န္ဆီ ခ်က္ျခင္းသြားျပလုိ႕ရႏုိင္ေအာင္ ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။

၁။လက္မ်ားႏွင့္ ေျခေထာက္မ်ားအားနည္းျခင္း။

သင့္ရဲ႕လက္ေတြ၊ေျခေထာက္နဲ႔ မ်က္ႏွာေတြ ထုံက်င္ေနတယ္ဆုိရင္ ဒီလကၡဏာေတြဟာ ေလသင္တုန္းျဖတ္ျခင္းရဲ႕ လကၡဏာေတြ(symptoms) ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။အထူးသျဖင့္ သင့္ခႏၶာကုိယ္ တစ္ဖက္ျခမ္းပဲ သီးသန္႕ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ ပုိလုိ႕ဂရုစုိက္သင့္ပါတယ္။မတ္တပ္ရပ္လုိက္ရင္ေခါင္းမူးသြားျခင္း၊လမ္းေလွ်ာက္လုိ႕မရျခင္း၊ေခါင္းကုိက္ျခင္း၊စကားေျပာရာမွာ မပီမသျဖစ္ျခင္း၊သူမ်ားေျပာလုိက္္တာကုိ နားမလည္ျခင္း စတဲ့ေရာဂါလကၡဏာစု (syndrome)မ်ားကုိေတြ႕ရတာနဲ႕ ခ်က္ျခင္း ေဆးခန္းေဆးရုံသြားသင့္ပါတယ္။သင္ေစာျပီးသိေလ သင့္အတြက္ေကာင္းေလပါပဲ။ေလသင္တုန္းျဖတ္ျခင္းရဲ႕ ပထမဆုံးေရာဂါလကၡဏာ(symptoms) ကုိစျပီးသိသိျခင္း ၄-၅ နာရီအတြင္းမွာ clot-buster drug ဆုိတဲ့ ေသြးခဲျခင္းကုိ ေခ်မႈန္းႏုိင္တဲ့ေဆးေသာက္သုံးလုိက္ရင္ ကာလၾကာရွည္ဒုကၡိတ ျဖစ္ျခင္းကုိ ကာကြယ္ေပးႏုိင္ပါတယ္။(မွတ္ခ်က္ – ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ ရန္ကုန္ျပည္သူ႕ေဆးရုံၾကီးမွာလည္း clot-buster drug ေဆးမ်ားျဖင့္ ေလျဖတ္ျခင္းကုိ ကုသေပးေနျပီျဖစ္ပါတယ္။)


၂။ရင္ဘတ္နာျခင္း

ရင္ဘတ္နာျခင္း၊ေခၽြးမ်ားထြက္ျခင္း၊အသက္ရူခက္ခဲလာျခင္း၊မအီမသာ ပ်ဳိ႕အန္ျခင္းစတဲ့ေရာဂါလကၡဏာစု (syndrome)ေတြ ျဖစ္ေပၚလာတာနဲ႕ေဆးရုံေဆးခန္းကုိ ခ်က္ျခင္းသြားသင့္ပါတယ္။ရင္ဘတ္နာျခင္း အထူးသျဖင့္ သင္လႈပ္လႈပ္ရွားရွား ျဖစ္ေနစဥ္ရင္ဘတ္နာျခင္းက ႏွလုံးေရာဂါ (သုိ႕) ႏွလုံးရုတ္တရက္ေဖာက္ျပန္ျခင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ဒါမွမဟုတ္ ရုတ္တရက္ႏွလုံေအာင့္ျခင္းဟာ ေသြးခဲမ်ား သင္အဆုတ္အတြင္းသုိ႕ေရာက္ေနလုိ႕ ရုတ္တရတ္ နာက်င္ျခင္းလည္းျဖစ္ႏုိ္င္ပါတယ္။ရင္ဘတ္က ျပင္းျပင္းထန္ထန္နာက်င္ျပီးေပ်ာက္သြားတယ္၊ျပီးရင္ ျပန္လည္နာက်င္လာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေဆးရုံ၊ေဆးခန္းသုိ႕ ခ်က္ျခင္းသြားသင့္ပါတယ္။

၃။ေျခသလုံးပိုင္းက နာက်င္ျခင္း။

leg-pain

ဒီလကၡဏာ(symptom)ဟာ သင့္ေျခေထာက္အတြင္းမွာ ေသြးျပန္ေၾကာပိတ္ဆို႕ျခင္း (deep vein thrombosis DVT) ျဖစ္ႏုိင္ျပီးေတာ့ သင္အၾကာၾကီးထုိင္ေနမယ္၊ဒါမွမဟုတ္ အိပ္ယာထဲမွာ အၾကာၾကီးလဲေနရင္ လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။တကယ္လုိ႕ေသြးခဲပိတ္ဆုိ႕ျခင္းျဖစ္ေနရင္ေတာ့ သင္မတ္တပ္ရပ္ေနစဥ္၊လမ္းေလွ်ာက္ေနစဥ္ နာက်င္လာတာကုိေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ျပီး သင့္ေျခေထာက္ဟာ နီရဲေယာင္ယမ္းျခင္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျပီးရင္ ဒီလကၡဏာ ျဖစ္တတ္ေပမဲ့ ဒီအတုိင္းနာက်င္လာရင္ေတာ့ ေသြးခဲဟာ သင့္ေသြးေၾကာေတြကုိ မပိတ္ဆုိ႕ခင္ ဆရာ၀န္ဆီကုိ အျမန္သြားသင့္ပါတယ္ll

၄။ဆီးသြားစဥ္ေသြးပါလာျခင္း။

blood-in-urine

ဆီးသြားစဥ္ ေသြးပါလာျခင္းက အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္ေပမဲ့ ဆီးသြားစဥ္ ေသြးပါျပီး သင္ရဲ႕ေနာက္ေက်ာကလည္း နာက်င္ေနမယ္ဆုိရင္ သင့္ေက်ာက္ကပ္မွာေက်ာက္တည္ေနတာျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ေက်ာက္ကပ္မွာေက်ာက္တည္တယ္ဆုိတာ သတၱဳမ်ားနဲ႕ဆားမ်ားဟာ  ေက်ာက္အျဖစ္တည္လာျပီး သင့္ဆီးသြားလမ္းကုိ ပိတ္ဆုိ႕ထားလုိ႕ နာက်င္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

၅။ခၽြဲသလိပ္မ်ားႏွင့္ အသက္ရူက်ပ္လာျခင္း။

wheezing

အသက္ရူလမ္းေၾကာင္းဆုိင္ရာေရာဂါေတြက အေရးၾကီးပါတယ္။တကယ္လုိ႕ ခၽြဲသလိပ္မ်ားနဲ႕ အသက္ရူက်ပ္လာမယ္ဆုိရင္ ပန္းနာရင္ၾကပ္၊အဆုတ္ေရာဂါမ်ား၊ဓာတ္မတဲ့မႈ စတာေတြ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ဒီလုိ ခၽြဲသလိပ္မ်ားနဲ႕ အသက္ရူရက်ပ္ျခင္းဟာ လည္ေခ်ာင္းနာ(ေလျပြန္မ်ားေယာင္ျခင္း)၊အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါလည္း ျဖစ္ႏုိင္ျပီး အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ အဖ်ားလည္းရွိမယ္၊အသက္ရူရက်ပ္ေနမယ္ဆုိ ဆရာ၀န္ထံခ်က္ျခင္းသြားသင့္ပါတယ္။

၆။မိမိကိုယ္ကုိ အဆုံးစီရင္ဖုိ႕အေတြးမ်ားျဖစ္ေပၚလာျခင္း။

youth-contemplating-suicide

ဘ၀မွာေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ႕ေနျပီး လမ္းေပ်ာက္ေနျပီးလား၊အသက္ရွင္စရာ အေၾကာင္းအရင္း ဘာမွမရွိေတာ့ဘူးလုိ႕ထင္ေနျပီးလား။ဒီလုိလကၡဏာေတြက မိမိကုိယ္ကုိ အဆုံးစီရင္ဖုိ႕လမ္းစေတြပါပဲ။အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားမွာေတာ့ ဒီလုိလူေတြအတြက္ စီစဥ္ေပးထားတဲ့ အမ်ဳိးသား အဆုံးစီရင္ျခင္းကာကြယ္မႈအဖြဲ႕ဆုိတာရွိျပီး ၂၄ လုံးလုံး စိတ္ပညာ